โรคเกาท์ (Gout)

“โรคเกาต์เทียม” คือการอักเสบเฉียบพลันเป็นพักๆ อาจไม่คุ้นหูมากนักแต่เป็นโรคข้ออักเสบที่พบได้บ่อยรองจากโรคเกาต์ เช็กอาการและจุดโรคกำเริบของเกาต์เทียมที่ปัจจุบันยังไม่มียารักษาโดยตรง โรคเกาต์เทียม (Pseudogout) เป็นโรคข้ออักเสบอีกหนึ่งชนิดที่พบบ่อยรองจากโรคเกาต์ ถึงชื่อและอาการจะคล้ายกันแต่คนละชนิดกัน ซึ่งเกาต์เทียม เกิดจากการคั่งและสะสมของผลึกเกลือชนิดที่เรียกว่าแคลเซียมไพโรฟอสเฟตไดไฮเดรต (calcium pyrophosphate dihydrateหรือ CPPD) ที่สามารถทำให้ข้อเกิดการอักเสบเฉียบพลันเป็นพักๆ เกาต์กับเกาต์เทียมแตกต่างกันอย่างไร เกาต์ เกิดจากร่างกายมีการคั่งและสะสมของผลึกยูเรตหรือกรดยูริกข้อที่พบการอักเสบได้บ่อยคือ ข้อโคนหัวแม่เท้า ข้อโคนนิ้วเท้า ข้อเท้าเอ็นร้อยหวาย ข้อเข่า เป็นต้น เกาต์เทียม สะสมแคลเซียมไพโรฟอสเฟตไดไฮเดรตข้อที่พบการอักเสบได้บ่อย คือ ข้อเข่า ข้อมือ ข้อไหล่ข้อศอก ข้อเท้า และข้อนิ้วมือ เป็นต้นการอักเสบที่รุนแรงของโรคเก๊าต์เทียมมักเกิดที่ข้อเข่าทำให้เจ็บปวดจนอาจถึงขั้นเดินไม่ได้หลายวันหรือหลายสัปดาห์เพศชายและเพศหญิงมีโอกาสเป็นโรคเกาต์เทียมได้เท่าๆ กันโดยความเสี่ยงของการเกิดโรคเพิ่มขึ้นตามอายุผลึกแคลเซียมไพโรฟอสเฟตไดไฮเดรตพบได้ร้อยละ 3 ในคนที่อายุ 60 ปีขึ้นไปยิ่งอายุมากขึ้นก็ยิ่งพบผลึกนี้มากขึ้น และพบได้ถึงประมาณร้อยละ 50 ของคนที่อายุตั้งแต่ 90 ปีขึ้นไปแต่ก็ไม่ใช่ว่าทุกคนที่มีผลึกนี้สะสมอยู่ในข้อ จะเกิดอาการข้ออักเสบ สาเหตุของโรคเกาต์เทียม การสะสมผลึกเกลือซีพีพีดี เนื่องจากมีไพโรฟอสเฟตอนินทรีย์เพิ่มมากขึ้นในกระดูกอ่อนผิวข้อ โดยสารไพโรฟอสเฟตอนินทรีย์ถูกสร้างเพิ่มขึ้นจากกระดูกอ่อนเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดการตกผลึกเกลือซีพีพีดี พันธุกรรม รวมทั้งผู้ที่มีความผิดปกติทางระบบต่อมไร้ท่อและเมตาบอลิซึ่มบางอย่าง เช่นเป็นโรคไทรอยด์ต่ำ โรคฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูง โรคที่มีธาตุเหล็กคั่งในตัวมากและสภาวะโรคต่างๆ ที่ทำให้ระดับแคลเซียมในเลือดสูงก็เป็นสาเหตุให้เกิดโรคเก๊าท์เทียมได้ การเกิดข้ออักเสบเฉียบพลันอาจเกิดหลังจากการผ่าตัดข้อ การผ่าตัดอย่างอื่น ตลอดจนการบาดเจ็บที่ข้อหรือมีการเจ็บป่วยทางร่างกายอย่างอื่นในผู้สูงอายุสภาวะเหล่านี้เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดข้ออักเสบเฉียบพลันในผู้ป่วยที่มีผลึกแคลเซียมไพโรฟอสเฟตไดไฮเดรตสะสมไว้ในข้อ อาการโรคเกาต์เทียมเลียนแบบโรคอื่น Type A อาการข้ออักเสบเฉียบพลันแบบเป็นๆ หายๆ เลียนแบบโรคเกาต์ Type B อาการของข้ออักเสบเรื้อรัง เลียนแบบโรครูมาตอยด์ Type C and D อาการปวดข้อเรื้อรังแบบโรคข้อเสื่อมเทียม Type E ไม่มีอาการ แต่สามารถตรวจพบผลึกแคลเซียมไพโรฟอสเฟตไดไฮเดรต Type F มีอาการโรคข้อจากพยาธิประสาทเทียม การคั่งและสะสมของผลึกแคลเซียมไพโรฟอสเฟตไดไฮเดรต โดยทั่วไปจะเกาะอยู่ที่กระดูกอ่อนในข้อ บางครั้งจะกระจายไปอยู่ที่เยื่อบุข้อผลึกนี้ทำให้ข้อเสื่อมสภาพเร็วขึ้นบางครั้งผลึกนี้จะทำให้เกิดปฏิกิริยาจนเกิดการอักเสบในข้อโดยผลึกจะแตกตัวออกไปและเม็ดโลหิตขาวจะเข้ามากินผลึกนี้โดยนึกว่าเป็นเชื้อโรคทำให้เกิดการอักเสบแบบเฉียบพลันการอักเสบแต่ละครั้งจะทำให้เกิดการทำลายกระดูกอ่อนภายในข้อ วิธีรักษาโรคเกาต์เทียม ปัจจุบันยังไม่มียาที่สามารถละลายผลึกของโรคเก๊าท์เทียมออกจากกระดูกอ่อนในข้อได้ ดังนั้นการรักษาโรคนี้ส่วนใหญ่จึงเน้นไปที่การรักษาอาการอักเสบของข้อการป้องกันการเป็นซ้ำ และการตรวจหาโรคที่อาจพบร่วมกับโรคเกาต์เทียมแล้วให้การรักษาควบคู่กันไป การรักษาโรคเก๊าต์เทียมขณะที่มีข้ออักเสบเฉียบพลัน โดยทั่วไปแพทย์จะใช้ยาต้านอักเสบชนิดที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (non-steroidal anti-inflammatory drugs หรือ NSAIDs) ในผู้ป่วยที่สมรรถนะของไตไม่ดี หรือมีประวัติเป็นโรคแผลในกระเพาะอาหารหรือกำลังกินยาที่ทำให้เลือดแข็งตัวช้าลง ก็ไม่ควรใช้ยา NSAIDs แพทย์จะใช้วิธีฉีดยาสเตียรอยด์เข้าข้อจะปลอดภัยกว่าในผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อยารับประทานก็อาจจำเป็นต้องใช้ยาฉีดเข้าข้อเช่นกัน แต่ไม่ควรกระทำบ่อย สำหรับผู้ป่วยที่มีน้ำไขข้อมาก การดูดเอาน้ำไขข้อออกจะช่วยลดการอักเสบของข้อได้ ผู้ป่วยบางรายมีข้อบวมมากเช่น ข้อเข่า ซึ่งอาจมีไข้และมีอาการซึมต้องเจาะและดูดน้ำไขข้อที่มีผลึกของโรคเกาต์เทียมออกไปให้มากที่สุดแล้วฉีดยาสเตียรอยด์เข้าข้อ ผู้ป่วยจะมีอาการดีขึ้นอย่างรวดเร็ว ขอบคุณข้อมูลจาก : BDMS สถานีสุขภาพ

รู้หรือไม่? ไก่-เป็ดไม่ใช่ตัวการของโรคเกาต์ทั้งหมดแต่เป็นการสะสมของกรมยูริกที่มากเกินไปจนร่างกายขับออกไม่ทัน และสิ่งที่ต้องกังวลมากกว่าคือน้ำอัดลม-น้ำผลไม้กล่อง ที่มีงานวิจัยพบว่าดื่มเกินวัน 1 แก้วเสี่ยงโรคเกาต์มากกว่ากินไก่ รวมทั้งแอลกอฮอล์ที่กระตุ้นให้อาการกำเริบรุนแรง เกาต์เกิดจากการสะสมของกรดยูริก (uric acid) ในเลือด ที่ตกตะกอนกลายเป็นผลึกรูปเข็มอยู่ตามข้อ ทำให้เกิดการอักเสบ ปวด บวม แดง ร้อนอย่างเฉียบพลัน โดยอาการเหล่านี้มักเกิดหลังการไปสังสรรค์กับเพื่อน ที่มีการทานเนื้อสัตว์และดื่มแอลกอฮอล์ พอตกกลางคืน ก็สังเกตได้ว่าหัวแม่เท้าบวมแดงเจ็บ เมื่อไปพบแพทย์ ตรวจวินิจฉัยโดยการเจาะเลือดก็พบว่าเป็นเกาต์ และหลังทานยาอาการก็ดีขึ้น ตำแหน่งที่พบโรคเกาต์บ่อยที่สุด ยูริกในเลือดสูงกว่า 6.8 มก./ดล. จะบ่งบอกถึงปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคเกาต์ ความดันสูง เส้นเลือดเสื่อมสภาพ นิ่วในไต และไตวายได้ และหากพูดถึงความเสี่ยงในการเกิดการอักเสบตามข้อตำแหน่งที่พบบ่อยคือ “ข้อนิ้วหัวแม่เท้า”แต่ในคนที่เป็นเกาต์เรื้อรังอาจพบอาการอักเสบได้หลายข้อพร้อมๆ กัน บางคนอาจมีก้อนของกรดยูริกสะสมอยู่ตามข้อเหล่านี้ จนปูดขึ้นเป็นปุ่มโปน และอาจแตกออกมากลายเป็นแผลเรื้อรังได้อีก เป็นเกาต์กินไก่ได้ไหม ? คนส่วนใหญ่มักเข้าใจว่าโรคเกาต์เกิดจากการทานเป็ดไก่ หรือแม้แต่การทานยอดผัก ซึ่งความจริงแล้วอาหารที่เราทานเข้าไปเป็นเพียงหนึ่งปัจจัยที่อาจไปช่วยกระตุ้นให้เกิดโรคได้ "แต่ก็ไม่ใช่ทั้งหมด" เพราะอาหารพวกเป็ดหรือไก่ ทำให้ระดับกรดยูริกสูงขึ้นได้ไม่เกิน 1 มก./ดล. จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมแม้ว่าจะหยุดทานเป็ดไก่แล้ว อาการเกาต์ก็ยังไม่หายขาดซะทีอย่างไรก็ไม่ควรกินเยอะจนเกินไปเพราะหากคุณเป็นคนที่มีแนวโน้มที่จะเป็นโรคเกาต์อยู่แล้วการกินเป็ดไก่เข้าไปอีกก็อาจไปกระตุ้นให้เกิดอาการได้เช่นกัน ขณะที่ “ยอดผัก” นั้นก็ไม่ได้ทำให้ระดับของกรดยูริกพุ่งขึ้นสูงแต่อย่างใด นั่นจึงไม่ใช่สาเหตุสำคัญของโรคเกาต์นั่นเอง นอกจากเป็ดไก่แล้ว อาหารที่มีพิวรีนสูงที่ควรกินแต่พอดีก็จะมีจำพวก ห่าน เครื่องในสัตว์ ไข่ปลา ปลาซาร์ดีน กะปิ กุ้งชีแฮ้ ซุปก้อน น้ำซุปกระดูก ยีสต์ เห็ด กระถิน ชะอม พืชตระกูลถั่ว เช่น ถั่วแดง ถั่วดำ เป็นต้น นอกจากอาหารพิวรีนสูงที่ควรตระหนัก เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เป็นสาเหตุสำคัญของภาวะกรดยูริกในเลือดสูงและโรคเกาต์ หลังดื่มจึงมีโอกาสที่จะมีอาการปวดบวมที่หัวแม่เท้าอย่างรุนแรงได้ นอกจากแอลกอฮอล์แล้วควรคำนึกถึงน้ำตาลฟรุคโตส ที่ซ่อนอยู่ในอาหารต่างๆ ก็สามารถทำให้เกิดภาวะกรดยูริกในเลือดสูง และตามมาด้วยการเป็นโรคเกาต์ได้เช่นกัน และแหล่งของน้ำตาลฟรุคโตสที่น่ากังวลคือมาจากน้ำผลไม้กล่องและน้ำอัดลม สำหรับคนที่เคยไปรับการเจาะเลือดตรวจสุขภาพ และได้รับการบอกว่ามีกรดยูริกในเลือดสูง โปรดอย่าได้นิ่งนอนใจว่าเป็นเรื่องเล็กน้อย ควรเริ่มคุมอาหาร ลดแป้ง ออกกำลังกาย ลดน้ำหนักตัว งดดื่มแอลกอฮอล์ (หรือเลือกทานไวน์แทนเบียร์) และอย่าลืมว่า น้ำอัดลมและน้ำผลไม้กล่อง ทำให้กรดยูริกสูงได้ขอย้ำว่า ยูริกสูง และโรคเกาต์ไม่ใช่เรื่องเล็ก อย่าปล่อยทิ้งไว้เพราะเข้าใจว่าเป็นแค่โรคข้อ… รอให้เกิดแล้วทานยาเป็นพักๆ อาจจะลงเอยด้วยภาวะไตวาย หรือเส้นเลือดเสื่อมสภาพได้ ขอบคุณข้อมูลจาก : BDMS สถานีสุขภาพ

โรคเกาต์ เกิดจากอะไร “โรคเกาต์” คือโรคที่เกิดจากการสะสมของกรดยูริกในร่างกายเป็นเวลานาน โดยอาจจะเกิดจากปัจจัยทางด้านพันธุกรรม ปัจจัยด้านพฤติกรรม เช่น การดื่มสุรา น้ำหนักเกิน และโรคประจำตัวบางอย่าง เช่น โรคไต รวมถึงการกินยาเป็นประจำบางอย่าง อาการของโรคเกาต์ “โรคเกาต์” จะทำให้เกิดอาการปวดและอักเสบเป็นๆ หายๆ บริเวณข้อต่าง ๆ เช่น ข้อโคนหัวแม่เท้า เป็นต้น ซึ่งเราสามารถสังเกตง่ายๆ ว่าอาการจะไม่มีสาเหตุที่ชัดเจน คือไม่ได้กระทบหรือกระแทกอะไร แต่บางทีก็เกิดการอักเสบขึ้นมา โดยที่มักจะปวดถึงจุดสูงสุดนาน 24 ชั่วโมง ถ้าหากมีอาการแบบนี้ให้รีบสงสัยเลยว่าเป็น “โรคเกานต์” อย่างไรก็ตามหากเป็นแล้ว ไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง การอักเสบจะลุกลามไปยังข้ออื่น ๆ ของร่างกายได้ เช่น ข้อเข่า ข้อมือ และ ข้อศอก “เกาต์” โรคที่มักพบในเพศชาย อายุ 40 ปีขึ้นไป นอกจากปัจจัยด้านพันธุกรรมและพฤติกรรม โรคเกาต์จะพบมากในเพศชาย ที่อายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป แต่ในช่วงหลังด้วยวิถีชีวิตของคนเราที่เปลี่ยนไปในทางที่ไม่ค่อยดีต่อสุขภาพเท่าไร โรคเกาต์เลยเริ่มพบในคนที่อายุน้อยกว่านี้มากขึ้น การรักษาโรคเกาต์ การรักษาขั้นตอนแรก ต้องรักษาอาการปวดแบบเฉียบพลันให้หายเร็วที่สุด โดยแพทย์จะเลือกใช้ยาที่เหมาะสมกับคนไข้แต่ละคน เนื่องจากยาแต่ละตัวมีข้อดีข้อเสียไม่เหมือนกัน และถ้ามีน้ำในเข่าเยอะ ซึ่งส่งผลให้ปวดเข่าและอึดอัดมาก การรักษาด้วยการเจาะเข่าจะช่วยให้สบายขึ้น อย่างไรก็ตาม เมื่อพ้นระยะอาการแบบเฉียบพลันไปแล้ว อาการปวดบวมหายแล้ว จะนิ่งนอนใจไม่ได้ ยังจำเป็นต้องดูแลอย่างต่อเนื่อง เพราะโรคเกาต์จัดเป็นโรคที่มีอาการเจ็บป่วยเรื้อรัง ต้องงดแอลกอฮอล์ ซึ่งเป็นทั้งสาเหตุและตัวกระตุ้นที่ทำให้อวัยวะบริเวณข้อต่อเกิดอาการอักเสบเพิ่มขึ้น รวมถึงหลีกเลี่ยงกินอาหารบางชนิดด้วย เพราะถ้าทานเยอะไป อาจทำให้กรดยูริกสูงได่ เช่น เครื่องในสัตว์ เนื้อแดง และ อาหารทะเล ยังไม่มีวิธีใด วิธีหนึ่งที่รักษาครั้งเดียว ให้ยูริกหายอย่างถาวร วิธีที่ดีที่สุดคือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ช่วยหยุดแอลกอฮอล์ ลดน้ำหนัก ดื่มน้ำเยอะๆ และหลังจากนั้นต้องใช้ยาประจำ ขอบคุณข้อมูลจาก : BDMS สถานีสุขภาพ